Martine (40), Judith (37) en Kirsten (34) uit Nieuwegein noemen zichzelf ‘de zussen’. Ze gaan bijna elk jaar met hun ouders naar Italië en Kirsten komt wekelijks logeren in het appartement van Martine en Judith. Meehelpen in de zorg voor Kirsten, hun zus met het syndroom van Down, is voor Martine en Judith iets natuurlijks. ‘Onze radar staat altijd aan: kan dit met Kirsten?’
De band die de zussen hebben, is hecht. Overal hangen foto’s van dingen die ze samen doen. Vakanties, de dierentuin, dvd-tje’s kijken, naar de bios. Ook helpen Martine en Judith achter de schermen mee bij de streetdancevoorstellingen van de dansgroep van Kirsten in het theater. Volgens Kirsten is vooral die laatste hobby haar ‘lust en haar leven’.
Kei in omdenken
Martine en Judith zijn gek op ‘Kirs’, zoals hun zus noemen. “Ze is zo’n lieve meid”, vertelt Martine. “Ze ziet altijd de mooie kanten van het leven en van mensen. Ik heb een hekel aan een modewoord als omdenken, maar daar is Kirs wel een kei in. Ik vertelde haar eens dat ik al een tijdje moeilijk kon bidden. Dat als ik in bed lag, ik bleef steken bij “Lieve Heer…’ en dan viel ik in slaap. Ze zei: ‘Dat is toch heerlijk? Dan val je in slaap met de Heer, dan heb je een lang gebed terwijl je slaapt.’ Toen dacht ik: zo kun je er dus ook naar kijken.”
Ze hoorde er helemaal bij
Martine en Judith waren zes en drie toen Kirsten werd geboren. Vanaf het begin was duidelijk dat het jongste zusje het downsyndroom had. Hun ouders gingen daar relaxt mee om. Martine: “Ze ervoeren heel sterk de nabijheid van de Heer. Hij zorgt voor haar. Nu en straks. Elk stapje vooruit vierden ze. Ze eet? Ze poept? Ze plast? Da’s alvast mooi meegenomen.” Judith vult aan: “Wat zeker hielp: onze ouders kregen vanaf het begin veel steun uit hun omgeving. De basisschool waar wij naar toe gingen, zei bijvoorbeeld gelijk: ‘Kirsten komt wel bij ons hoor.’ Toen ze groter werd, liepen we met z’n drieën naar school. En in haar klas was ze nooit het buitenbeentje. Iedereen wist: Kirsten moet je helpen met het dichtknopen van haar jas. Zij hoorde er helemaal bij.”
Meehelpen in de zorg
Het meehelpen in de zorg voor Kirsten, is iets heel natuurlijks voor Martine en Judith. “Ook toen we zelf nog heel jong waren, hebben we dat zo ervaren”, benadrukt Judith. “Onze ouders zeiden altijd tegen ons: ‘Kirsten is onze zorg, jullie moeten je eigen leven leiden.’ Die houding hebben ze nog steeds. Kirsten woont bij onze ouders thuis en ze kan niet te lang alleen zijn. We springen vaak bij. Oppassen, dagelijkse verzorging of haar naar dansles brengen. Dat doen we met veel liefde. Het is soms best puzzelen om dingen goed te regelen, zeker nu opa’s en oma’s ook steeds meer zorg nodig hebben. Maar komt iets niet goed uit? Dan maken onze ouders daar nooit een punt van.”
Coronatijd
Judith en Martine erkennen wel dat de coronatijd pittig was. Lange tijd kon Kirsten vanwege de lockdown niet naar haar twee werkplekken in Utrecht en Nieuwegein. Dat betekende dat ze vier dagen extra per week thuis zat. “Wat het lastig maakte, was dat ze in die periode niet bij ons kon komen”, legt Martine uit. “Wij werken allebei met kinderen. Judith is pedagogisch medewerker, ik ben logopediste voor kinderen met spraak- en taalproblemen. Het risico op besmetting was te groot, daarom moesten we afstand houden. Dat was moeilijk, want we leven zo’n beetje op knuffels. Alle zorg kwam een tijdlang bij onze ouders terecht.”
Appelflap
Hoewel het vaak veel puzzelen is met hun agenda, vinden Martine en Judith het hebben van een zus met Down allebei een grote zegen. Kirsten verrijkt hun leven. “Ze is zoveel mensen tot zegen”, zegt Judith trots, “Kirsten kan bijvoorbeeld als geen ander mensen troosten met een kus, knuffel of schouderklopje.” Martine vult aan: “Je wordt vanzelf nederig als je ziet hoe Kirsten kan genieten van de kleinste dingen. Dan zie ik haar thuis zitten bij papa en mama. Pantoffeltjes aan. Ze knipt plaatjes uit een tijdschrift, eet een appelflap. Dat is voor haar ultiem genieten en voor ons intens geluk.”
Tekst: Mariette Woudenberg
Beeld: Willem Jan de Bruin