Terug

Veel ouders van kinderen met autisme overbelast

05-06-2020

Het begin van de coronacrisis zorgde voor veel spanningen bij kinderen met autisme. Thuis werd ineens school. De oude vertrouwde structuur ontbrak. Nu ze wel weer volledig naar school kunnen, is het ook weer wennen. Simone Steen (47) begeleidt onder andere gezinnen met kinderen die autisme hebben. Volgens haar zijn veel ouders overbelast.

“Toen de quarantainemaatregelen half maart werden ingevoerd, was er geen tijd om iets voor te bereiden. Van het ene op het andere moment zat je als gezin thuis.  Wat je bij veel kinderen met autisme merkte, was dat ze vooral in het begin bang waren om zelf ziek te worden. Of dat pappa, mamma, opa of opa corona zou krijgen. ‘Als je je niet lekker voelt, zul je het wel hebben.’ Alleen door dingen heel duidelijk af te bakenen, kon je aan zoiets sturing geven. ‘Je hoest niet, je hebt geen koorts, dus heb je geen corona.’”

Samen lesgeven

“Veel ouders hadden en hebben het nog steeds zwaar, hoor ik overal om me heen. Het is wat: ineens moest je – vaak zonder enige onderwijservaring – lesgeven op verschillende niveaus. Ik noem maar wat: je ene kind zit in groep 3, je andere kind in groep 5. Dat is een hele opgave. Hoe behandel je de lesstof? Dat je een werkwoord niet met een d, maar met een dt schrijft? Waarom is dat eigenlijk? Zie dat als leek maar eens volgens de juiste spellingsregels helder uit te leggen. En dat is nu juist iets waar kinderen met autisme zo’n behoefte aan hebben. Steeds opnieuw dezelfde woorden gebruiken. Bovendien vraagt een dag thuis een duidelijke structuur en willen ze ook nog eens dat je direct iets doet met hun vragen. Ze zitten met iets en willen gelijk een antwoord. Heb je ook je andere kind of kinderen aan tafel, dan zorgt dat voor aardig wat irritaties.”

Niet uit te leggen

“Wat ook lastig is: alles te benoemen. Alles wat er ook nu nog gebeurt uit te leggen. Voor ons als volwassenen is het soms al moeilijk om de steeds veranderde regels te snappen en daar mee om te gaan, laat staan voor deze kinderen. Er missen op zo’n moment puzzelstukjes in hun hoofd. Dat leidt tot reacties. Huilen, boos worden, met spullen smijten. Het is geen onwil, maar onmacht. Gelukkig boden scholen toen alles nog op slot zat voor kwetsbare gezinnen wel noodopvang. Konden kinderen een aantal dagdelen naar school en zo werden de ouders en de andere gezinsleden een beetje ontlast.

Puzzelstukje ontbreekt

“De meeste kinderen zijn inmiddels wel gewend aan de situatie. Kinderen met autisme niet. Dat je bijvoorbeeld thuis les kreeg? Het puzzelstukje dat veelal nodig is om dat plaatje kloppend te krijgen, ontbreekt gewoon in hun hoofd. Thuis is thuis, school is school. Ik vind het daarom heel goed dat kinderen op het speciaal onderwijs gelijk fulltime naar school konden toen de regering de maatregelen op 11 mei verruimde. Dat schiep duidelijkheid, bood weer een stuk vertrouwde structuur.”

Voorlopig niet als vanouds

“Helemaal als vanouds wordt het natuurlijk voorlopig niet. Veel ouders moeten bijvoorbeeld nog steeds thuiswerken. Dat vraagt om een duidelijke uitleg en heldere regels. Zeker bij kinderen met autisme. Zoals: als pappa of mamma ergens zit met een laptop en de deur dicht heeft, mag je niet storen. Om overprikkeling te voorkomen, zeker nu, adviseer ik ouders ook om niet meer dan twee nieuwe en onverwachte dingen op een dag te plannen. Als je een ijsje gaat eten, bij oma een kaartje door de deur doet en vervolgens nog bij een vriendin langsgaat, kun je er zeker van zijn dat het te veel wordt. Kom je er niet onderuit om meerdere nieuwe dingen op een dag te doen, leg dan heel duidelijk, stapsgewijs uit wat je samen gaat doen. Dat geeft deze kinderen handvatten.”

Broertjes en zusjes

“Belangrijk is ook de broertjes en zusjes niet te vergeten. Uit te leggen waarom je bepaalde dingen niet spontaan kunt doen. Ik hoor zo vaak dat broertjes en zusjes van kinderen met autisme het idee hebben dat ze op de tweede plaats komen. Het gevoel hebben minder belangrijk te zijn voor hun ouders. Ouders schrikken vaak als ze hun kinderen dat horen zeggen. Het gebeurt namelijk vaak onbewust. Voor je er erg in hebt draait alles om het kind met autisme. Heb dus ook voldoende oog voor je andere kind of kinderen.”

Tekst: Mariëtte Woudenberg

Wil jij een optimale website? Dan hebben we wat cookies van je nodig. Pas mijn voorkeuren aan