De begeleider en ouders van Els vragen mij om een second opinion. Els (19) heeft een licht verstandelijke beperking en woont in een zorginstelling. Al maanden ligt ze dagelijks op bed met buikkrampen. Haar huisarts kan geen lichamelijke oorzaak vinden. Hij wil vrij zware medicijnen voorschrijven om de pijn weg te nemen.
Auteur: Mariëtte Woudenberg
Els komt bij mij in de praktijk. Niet van harte, merk ik. Eigenlijk wil ze niets te maken hebben met een arts zoals ik, die zich speciaal richt op cliënten met een verstandelijke beperking. Ze wil zo zelfstandig mogelijk overkomen. Als ik kennis met haar maak, vertelt ze gelukkig wel waar ze last van heeft. “Ik heb erge buikpijn dokter en dat doet zo zeer. Het is niks psychisch, dat weet ik zeker. Kunt u me geen pillen geven? Dan gaat het gelijk over.”
Haar verhaal maakt me nieuwsgierig. Ik vraag of ze me iets wil vertellen. Over haar familie. Wat voor werk ze doet. “Mijn zus wil later dokter worden”, zegt Els. “Mijn vader geeft les op de universiteit en mijn moeder is psycholoog. Ik werk zelf op het archief, maar ik ga nog verder leren. Ik wil graag naar het mbo.”
Sinds een half jaar leeft ze niet meer thuis. Els woont ‘op kamers’, zoals ze dat zegt, op de tweede verdieping van een groot gebouw. “Hoe vind je het daar?” , vraag ik. “Ik vind mijn huis echt mooi. Ik maak elke zaterdag alles schoon”, zegt Els met enige trots in haar stem. “Zijn er aardige mensen?”, wil ik weten. Haar gezicht betrekt. “Niet echt, mijn onderbuurman heeft de televisie ’s avonds knoerthard aan en als ik vraag of hij het geluid zachter wil zetten, begint hij tegen me te schreeuwen. Ik vind dat eng.”
Langzamerhand begin ik me een beeld van Els te vormen. Deze jonge vrouw stelt hoge eisen aan zichzelf. Ze moet van alles. Zich meten aan haar familie. Haar huishouden perfect doen. En dan is er ook nog de boze buurman. Is het gek dat ze buikpijn heeft? Een angstige hond trekt zijn staart tussen zijn poten. Wij mensen doen eigenlijk net zoiets. Als we veel stress ervaren, spannen we ongemerkt onze bekkenbodem aan. En dat kan leiden tot allerlei klachten. Buikpijn, maar ook bijvoorbeeld lage rugpijn en verstopping.
Ik laat op een plaatje aan Els zien waar de bekkenbodem zit. Waar de poep doorheen gaat, door welk gaatje de plas. Ik zie dat ze opgelucht is. “Ik heb dus echt iets?”
Om de buikpijnklachten te verminderen, moeten we haar stress verminderen. Een bezoek aan de bekkenbodemfysiotherapeut is te hoog gegrepen voor haar. Ik schrijf daarom een verwijsbrief voor de haptonoom. Hier leert Els om haar eigen lijf meer te voelen. Ook kijken we samen wat ze kan doen om zich meer te ontspannen. Wat vindt ze leuk om te doen?
Een paar maanden later stuurt ze me een blije e-mail. “Dokter Rianne, de buikpijn is weg.” Ze vertelt ook dat de onderbuurman inmiddels is verhuisd. “Jippie”, schrijft ze met drie uitroeptekens erachter.
Drs. Rianne van Dijken-Visser is arts verstandelijk gehandicapten en seksuoloog NVVS. Ze heeft een eigen praktijk: Mooimijnlijf. Ze behandelt individuele cliënten, maar geeft ook advies aan instellingen.