Leven met een partner met autisme is ingewikkeld. Normaal al, maar zeker tijdens deze coronacrisis. Want je kunt juist nu, zegt relatietherapeute en oud-regioconsulente Joke Heusinkveld (48) uit Houten, pijnpunten moeilijker verstoppen.
“Tuurlijk, elke relatie is weer anders en je hebt veel verschillende vormen van autisme. Toch lopen stellen waarbij de man of de vrouw autisme heeft, vaak tegen dezelfde dingen aan. De partner mist een bepaald stukje van het samenzijn met de ander. Het delen van emoties en gevoelens met elkaar. Terwijl de man of vrouw met autisme het idee heeft te moeten voldoen aan allerlei verwachtingen. Ik doe dit of dat en toch is het nooit goed genoeg.”
Alles wat je mist of moeilijk vindt
“Je kunt je wel voorstellen: als je dan als stel ineens hele dagen samen thuiszit, maakt dat het extra ingewikkeld. Alles wat je mist of moeilijk vindt in je relatie, kun je niet meer zo makkelijk verbloemen. De coronacrisis vergroot alles. Dat hoeft niet altijd iets negatiefs te zijn hoor. Ik heb een jong stel in mijn praktijk waarvan de vrouw autisme heeft. Zij komt nu helemaal tot rust. Ze ontdekt hoe druk ze was toen alles nog normaal was. Voor haar is deze periode erg leerzaam. Het helpt haar om te kijken hoe ze straks beter voor zichzelf kan zorgen. Zich kan afschermen voor te veel prikkels.”
Spanningen nemen toe
“Maar in de meeste gevallen nemen de spanningen wel toe. Zo blijkt het vaak moeilijk voor mensen met autisme hun dag goed in te delen als ze verplicht moeten thuiswerken door de coronamaatregelen. Ze kunnen bijvoorbeeld geen scheiding maken tussen privé en werk. Vinden het lastig om op tijd op te staan. Zijn uren met hun hobby bezig, terwijl ze zouden moeten werken. Of balen ervan als er voortdurend een beroep op ze wordt gedaan en er thuis veel herrie is.”
In je eentje aansturen
“Ook de partners hebben het zwaar. Doordat hun man of vrouw nu veel thuis is, hopen ze stiekem dat de ander er wat meer voor ze is. Blijkt dat niet zo te zijn, dan kun je als partner nog sterker het gevoel krijgen: alles in huis komt op mij terecht. Ik moet alles in mijn eentje aansturen. Mijn man of vrouw, de kinderen, het huishouden. Dat laat je weer zien wat je zo mist in je relatie.”
Enkele tips
“Je kunt als stel gelukkig veel doen om de stress te beperken. Ga om te beginnen met elkaar om de tafel zitten en kijk of je een bepaalde structuur kunt aanbrengen in de dag en de taken kunt verdelen. Wie doet wat? Dat geeft een partner met autisme handvatten. Voer zo’n gesprek wel op een goed moment. Ook als je je frustraties wilt delen met de ander. Doe dat niet als je bijvoorbeeld heel emotioneel bent.”
“Een andere tip is om duidelijke afspraken te maken als je partner met autisme thuis in een aparte kamer werkt. Gun je partner dan dat hij of zij daar niet mag worden gestoord. Zorg ook goed voor jezelf. Maak tijd voor leuke dingen. Een hobby of iets anders. Spreek duidelijk af met je partner en eventueel met je kinderen wanneer je wat voor jezelf wilt doen. En pak elke avond een moment om in je eentje de dag door te nemen. Stel jezelf vragen als: wat was lastig? Wat zegt dit over mij? Als je daarbij boosheid of verdriet voelt, laat het er zijn. Dat zegt iets over jouw behoeftes.”
Tekst: Mariëtte Woudenberg